• Türkçe
  • English
Ders Kodu: 
PHAR 412
Ders Dönemi: 
Bahar
Ders Tipi: 
Zorunlu
Teori Saati: 
2
Uygulama Saati: 
0
Kredi: 
2
AKTS: 
3
Dersin Dili: 
İngilizce
Dersin Amacı: 
Bu dersin amacı öğrencilere temel farmakokinetik kavramları, bunların ilaç geliştirmesine ve dozaj rejiminin optimizasyonuna uygulamaları hakkında bilgi vermektir.
Dersin İçeriği: 

a) Teorik Kısım: İlaç emilimi, dağılımı, eliminasyonu kinetikleri, ilaç kinetiğini açıklayan kompartmantal modeller, farmakolojik cevabın kinetiği, farmakokinetik prensiplerin uygulamalerı.

b) Laboratuvar uygulamaları: ---

Dersin Öğretim Yöntemleri: 
1: Anlatım, 2: Soru-Cevap, 3: Tartışma, 4. Sunum. 5:Simülasyon, 6:Video, 7:Uygulamalar, 8: Vaka çözümlemeleri
Dersin Ölçme Yöntemleri: 
A: Yazılı sınav, B: Çoktan seçmeli (test), C: Boşluk doldurma, D: Doğru yanlış, E: Sözlü sınav, F: Portfolyo, G: Derse katılım, H: Ödev

Dikey Sekmeler

Dersin Öğrenme Çıktıları

Dersin Öğrenme Çıktıları

Programın  Öğrenme Çıktıları*

Öğretim Yöntemleri**

Ölçme Yöntemleri***

Öğrencilerin

1) temel farmakokinetik kavramları ifade edebilmeleri

1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10

1, 2, 3, 4

A, B, C,D H

2) ilaçların farmakokinetik parametreleri açıklayabilmeleri

1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10

1, 2, 3, 4

A, B, C,D H

3) özel klinik durumlarda dozaj rejiminin optimizasyonu yapmak için farmakokinetik kavramları uygulayabilmeleri.

1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10

1, 2, 3, 4

A, B, C,D H

4) ilaç keşfi ve  preklinik geliştirmesinde  farmakokinetik kavramları uygulayabilmeleri

1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10

1, 2, 3, 4

A, B, C,D H

5) ilaç ürününü geliştirmesinde  farmakokinetik kavramları uygulayabilmeleri

1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10

1, 2, 3, 4

A, B, C,D H

 

Dersin Akışı

DERS AKIŞI

(Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği)

Hafta

Konular (Teorik)

Laboratuvar

Ön Hazırlık

1

Farmakokinetik için Temel Kavramlar: ADME proseslerin tanımlamaları, vücut içinde ve dışında ilaç ve metabolitlerin zamanla değişimi, çeşitli biyolojik sıvılarda ilaç konsantrasyonunun ölçülmesi  ve önemi.

---

---

2

Farmakokinetik için Temel Kavramlar: Farmakokinetikte kompartman kavramı, doğrusal ve doğrusal olmayan farmakokinetiğin tanımı, farmakokinetik için temel matematik denklemleri, hız proseslerin dereceleri (Sıfırıncı, 1. derece) ve genel matematik denklemleri.

---

---

3

İlaç Emilim kinetiği: Emilim ve biyoyararlanım arasındaki fark, çeşitli uygulama yollarından ilaç emilimi ve tipik plazma profilleri, birinci ve sıfırıncı dereceli ilaç emilim hızı, mutlak ve bağıl biyoyararlanımların hesaplaması.

---

---

4

İlaç Dağılım ve Protein Bağlanması: İlaç dağılım ile ilgili fizyolojik faktörler, ilaç depoları (birikimi), ilaç dağılım hızı, dağılım miktarı (dağılım hacmi).

---

---

5

İlaç Dağılım ve Protein Bağlanması: ilaç-plazma protein bağlanmasının özellikleri, protein bağlanmasının ölçme yöntemleri, protein bağlanma kinetiği (bağlanma sabiti ve protein molekülünün üzerindeki bağlanma sitelerin sayısının hesaplanması), ilaç dağılımı ve eliminasyonu üzerinde protein bağlanmasının etkisi, ilaç protein bağlanmasının klinik önemi.

---

---

6

İlaç Eliminasyonu: ilaç metabolizmasının fonksiyonları, metabolizma siteleri, metabolik reaksiyon türleri, ilaç metabolizmasını etkileyen faktörler, metabolizmaya bağlı toksisite mekanizmaları, çeşitli yollarla ilaç atılımı.

---

---

7

İlaç Eliminasyonu: Göreceli olarak ilaç metabolizması ve atılımının miktar tayini, eliminasyon hızını ifade yaklaşımları (klearens), eliminasyon, atılım ve metabolizma hızı sabitlerinin hesaplanması, organ klirensi modeli, kreatinin klirensi, hepatik ekstraksiyon oranı ve buna bağlı olarak ilaçların sınıflandırılması, yüksek hepatik ekstraksiyon oranı olan ilaçların özellikleri, böbrek hepatik klearensların ölçülmesi.

---

---

8

Farmakokinetik Modeller: Vücudun tek veya çok bölmeli (kompartman olarak) olarak davrandığının belirlenmesi, IV bolus-tek kompartmanlı farmakokinetik model, ilacın etki süresi ve dağılım hacminin belirlenmesi, IV bolus-2 ve 3 kompartman modelleri.

---

---

9

Farmakokinetik Modeller: IV infüzyon olarak ilaç uygulanması için başlıca nedenleri, kararlı durum plazma konsantrasyonu, IV infüzyon-bir kompartman modeli.

---

---

10

Farmakokinetik Modeller: Oral uygulama için 1. ve sıfırıncı derece emilimli bir kompartman modeli, doruk plazma konsantrasyonuna ulaşmak için gereken zamanın hesaplanması.

---

---

11

Farmakokinetik Modeller: Çoklu IV bolus doz sonrası bir kompartman modeli, Çoklu IV infüzyon sonrası bir kompartman modeli, çoklu oral dozaj uygulama sonrası bir kompartman modeli.

---

---

12

Farmakokinetik ve Farmakodinamik İlişkisi: Farmakolojik cevapla  doz, emilim, dağılım ve eliminasyon hızları arasındaki ilişkisi, farmakokinetik ilaç toleransı, farmakodinamik modeller (maksimum etki modeli, sigmoid modeli) ve farmakodinamik yanıt histerezis.

---

---

13

Klinik Durumlarda Farmakokinetik Prensiplerinin Uygulanması: doz, dozaj aralığı ve uygulama yolunun belirlenmesi, doz rejimin bireyselleştirilmesi ve terapötik ilaç izlemesi.

---

---

14

Klinik Durumlarda Farmakokinetik Prensiplerinin Uygulanması: bebek, çocuk, yaşlı ve obez hastalarda ilacın dozu, farmakokinetik ilaç etkileşimi, böbrek ve karaciğer hastalıklarında doz ayarı.

---

---

 

Kaynaklar

KAYNAKLAR

Ders Kitabi

1. Leon Shargel, Andrew B.C. Yu. Applied Biopharmaceutics and Pharmacokinetics, 7th Edition, McGraw-Hill Education, 2016.

2. Joseph T. DiPrio, William J. Spruill, William E. Wade, Robert A. Blouin, Jane M. Pruemer. Concepts in Clinical Pharmacokinetics, Fifth Edition, American Society of Health-System Pharmacists Inc., 2010.

3. Malcolm Rowland, Thomas N. Tozer. Clinical Pharmacokinetics: Concepts and Applications, Third Edition, Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia, 1995.

Diğer Kaynaklar

 

 

Materyal Paylaşımı

MATERYAL PAYLAŞIMI 

Dökümanlar

Powerpoint sunumları

Ödevler

---

Sınavlar

---

 

Değerlendirme Sistemi

DEĞERLENDİRME SİSTEMİ

YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI

SAYI

KATKI YÜZDESİ

Ara Sınav

1

90

Kısa Sınav

5

10

Uygulama/Ödev

 

 

Toplam

 

100

Finalin Başarıya Oranı

 

60

Yıl içinin Başarıya Oranı

 

40

Toplam

 

100

 

 

DERS KATEGORİSİ

Zorunlu /Seçmeli

 

 

Dersin Program Çıktılarına Katkısı

DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI

No

Program Öğrenme Çıktıları

Katkı Düzeyi*

1

2

3

4

5

1

Eczacılık alanında ulusal ve uluslararası güncel, kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir

 

 

 

 

X

2

Mesleği ile ilgili problemleri tanımlar, verileri toplar, doğruluğu ve güvenilirliğini değerlendirir, kanıta dayalı çözüm önerileri geliştirir, sağlık mesleği mensupları ile paylaşır, diğer kişilere gerekli açıklamaları yapar.

 

 

 

X

 

3

Bilgiyi ve iletişim teknolojilerini kullanarak sağlık alanında görev yapanlar başta olmak üzere ilgili tüm meslek gruplarıyla ve toplumun her kesimi ile kültürel ve etik değerlere uygun olarak doğru ve etkili iletişim kurar.

 

 

X

 

 

4

Toplum sağlığını ilgilendiren konulara mesleki hukuk ve etik kuralları gözetir.

 

 

X

 

 

5

Kariyer farkındalığı yüksek, özgüvenli, ekip çalışmasına yatkın, lider ruhlu, girişimci, üretken ve mali kaynakları yönetebilen bir eczacı olarak görev yapar.

 

X

 

 

 

6

Farmasötik bakım prensibini merkeze alarak hasta odaklı yaklaşımıyla kolay ulaşılan bir sağlık danışmanı olarak görev yapar ve toplumun sürekli bilgilendirilmesinde etkin rol oynar.

 

 

 

X

 

7

Bilgilerini, çağın ve toplumun gereksinimleri doğrultusunda meslek içi eğitim ve etkinliklere katılarak geliştirir, çalışma arkadaşlarının mesleki gelişimlerinde rol alır ve yaşam boyu öğrenme ilkesini benimser.

 

 

X

 

 

8

İlaç, kozmetik ürün ve tıbbi cihazla ilgili çok-disiplinli/ disiplinlerarası araştırma ve geliştirme projeleri önerir, yönetir ve sonuçlarını paylaşır.

 

 

 

X

 

9

Sosyal sorumluluk projelerinde görev alarak bilgi ve becerilerini toplum yararına kullanır.

 

X

 

 

 

10

Alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanırken kalite yönetim sistemlerinin gereğini yerine getirir.

 

 

X

 

 

 

AKTS İş Yükü Tablosu

AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU

Etkinlik

SAYISI

Haftalık Süresi
(Saat)

Toplam
İş Yükü
(Saat)

Ders Süresi (Sınav haftası dahildir)

14

2

28

Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme)

14

3

42

Ara Sınav

1

1

1

Laboratuvar (Sınav haftası dahildir: 16x toplam uygulama saati)

--

 

 

Laboratuvar ders dışı çalışma süresi

--

 

 

Lab. Ara sınav

--

 

 

Lab. Final

--

 

 

Ödev

 

 

 

Final

1

2

2

Toplam İş Yükü

 

 

73

Toplam İş Yükü / 25 (s)

 

 

2,9

Dersin AKTS Kredisi

 

 

3