a) Teorik Kısım:
Bu ders kapsamında sekonder metabolitlerden terpenoit ve steroitler ile alkaloitler hakkında bilgiler verilmektedir. Bunların yanı sıra Marin Farmakognozi ve vitaminler hakkında da güncel bilgiler verilmektedir.
b) Laboratuvar uygulamaları:
Bitkisel droglarda kalite kontrol yöntemleri ile bitki ekstrelerinde bulunan bazı sekonder metabolitlerin teşhisi ve miktar tayininin öğretilmesi amaçlanmaktadır.
Dikey Sekmeler
Dersin Öğrenme Çıktıları
|
Dersin Öğrenme Çıktıları |
Programın Öğrenme Çıktıları |
Öğretim Yöntemleri |
Ölçme Yöntemleri |
|
1) Terpen ve steroit yapısındaki sekonder metabolitleri bilir. |
1 |
1,2,3 |
A,C |
|
2) Uçucu yağın tanımını ve uçucu yağ içeren aromatik ve tıbbi bitkilerin kullanılışlarını bilir. |
1,2,6 |
1,2,3,7 |
A,C |
|
3) İridoit, seskiterpen, diterpen ve saponin tanımı yapar ve bu metabolitleri içeren tıbbi kullanılışı olan bitkisel drogları tanıyabilir. |
1,2 |
1,2,3,7 |
A,C |
|
4) Steroit yapısındaki bazı ilaçların yarısentezinde kullanılan bitkisel kaynaklı molekülleri açıklar. |
1, 2 |
1,2,3,7 |
A,C |
|
5) Kardiyak glikozitlerin etkilerini, etki mekanizmalarını ve bu grup bileşikleri içeren bitkileri tanımlar. |
1,2 |
1,2,3,7 |
A,C |
|
6) Alkaloit tanımını yapar. Alkaloit yapısındaki ilaç moleküllerinin tedavideki önemini bilir. |
1 |
1,2,3 |
A,C |
|
7) Alkaloitlerin ekstraksiyonu, teşhisi ve biyolojik etkilerini açıklar. Alkaloit taşıyan tıbbi ve zehirli bitkileri bilir. |
1 |
1,2,3,7 |
A,C |
|
8) Doğal kaynaklı ilaç geliştirme aşamalarını bilir. |
1, 8 |
1,2,3,4 |
A,C,H |
|
9) Farmakognozi ya da doğal bileşiklerle ilgili güncel bilimsel makalelere ulaşabilir ve bu konular hakkında derleme yaparak sunum yapar. |
1,2,5,7,8 |
1,2,3,4 |
G,H |
Dersin Akışı
|
DERS AKIŞI |
|||
|
Hafta |
Konular (Teorik) |
Laboratuvar |
Ön Hazırlık |
|
1 |
TERPENOİT VE STEROİTLERE GİRİŞ TERPENLERİN BİYOSENTEZİ VE PREKÜRSÖRLERİ MONOTERPEN VE SESKİTERPEN LAKTON İÇEREN DROGLAR |
DEMONSTRASYON |
|
|
2 |
UÇUCU YAĞLAR, UÇUCU YAĞLARIN KİMYASAL BİLEŞENLERİ, ELDE ETME YÖNTEMLERİ |
BİTKİSEL DROGLARDA SABİT YAĞ MİKTAR TAYİNİ SABİT YAĞLARIN FİZİKOKİMYASAL ÖZELLİKLERİNİN SAPTANMASI |
|
|
3 |
UÇUCU YAĞ İÇEREN LAMIACEAE, ASTERACEAE VE RUTACEAE BİTKİLERİ UÇUCU YAĞ İÇEREN DİĞER BİTKİLER OLEORESİN VE BALSAMLAR |
SABİT YAĞLARDA ASİT VE SABUNLAŞMA İNDİSİ |
|
|
4 |
İRİDOİTLER, İRİDOİT İÇEREN BİTKİLER DİTERPENLER, DİTERPEN YAPISINDAKİ ÖNEMLİ SEKONDER METABOLİTLER VE KAYNAKLARI |
BİTKİSEL DROGLARDAN UÇUCU YAĞ ELDESİ VE MİKTAR TAYİNİ KEKİK YAĞININ TOTAL FENOL İÇERİĞİNİN SAPTANMASI |
|
|
5 |
TRİTERPENLER VE STEROİTLER SAPONİNLER, SAPONİN İÇEREN ÖNEMLİ BİTKİLER |
LİMON YAĞININ TOTAL ALDEHİT İÇERİĞİNİN SAPTANMASI Uçuçu yağların İTK Analizi Valeriana radix droğunda valepotriat teşhisi |
|
|
6 |
KARDİYOTONİK GLİKOZİTLER, ETKİLERİ VE ETKİ MEKANİZMALARI KARDİYOTONİK GLİKOZİT İÇEREN ÖNEMLİ TIBBİ VE ZEHİRLİ BİTKİLER |
Aesculus hippocastanumtohumlarında essin eldesi Liquiritiae radix droğunda köpürme indisi tayini |
|
|
7 |
FARKLI YAPIDAKİ STEROİT VE TRİTEPENLER KAROTENOİTLER , KAROTENOİTLERİN ÖNEMİ VE KAROTENOİT KAYNAKLARI |
DEMONSTRASYON |
|
|
8 |
ALKALOİTLER: TANIMI, SINIFLANDIRMASI, EKSTRAKSİYON VE TEŞHİSLERİ BİYOSENTEZLERİ VE FARMAKOLOJİK ETKİLERİ |
BAZI LAMIACEAE BİTKİLERİNDE HPTLC YÖNTEMİYLE ROZMARİNİK ASİT TEŞHİSİ VE MİKTAR TAYİNİ |
|
|
9 |
TROPAN VE PİROLİZİDİN ALKALOİTLERİ |
ARASINAV |
|
|
10 |
KİNOLİZİDİN VE PİPERİDİN YAPISINDAKİ ALKALOİTLER FENİLALANİN VE TİROZİNDEN TÜREYEN ALKALOİTLER |
ÇAY YAPRAKLARINDAN KAFEİN ELDESİ |
|
|
11 |
İZOKİNOLİN ALKALOİTLERİ, MONOTERPEN İNDOL ALKALOİTLERİ, b-KARBOLİN ALKALOİTLERİ |
KAFEİN TEŞHİS REAKSİYONU VE KAFEİNİN FARMAKOPE ANALİZİ |
|
|
12 |
ERGO ALKALOİTLERİ, İMİDAZOL TÜREVİ ALKALOİTLER |
BELLADONNA FOLIUM’DA TROPAN ALKALOİTLERİ MİKTAR TAYİNİ |
|
|
13 |
TERPEN ALKALOİTLER PÜRİN BAZLARI DOĞAL KAYNAKLI İLAÇ GELİŞTİRMA ÇALIŞMALARI |
CINCHONA CORTEX’DE TOTAL ALKALOİT MİKTAR TAYİNİ |
|
|
14 |
ÖĞRENCİ SUNUMLARI |
|
|
|
15 |
ÖĞRENCİ SUNUMLARI |
|
|
|
16 |
ÖĞRENCİ SUNUMLARI |
|
|
Kaynaklar
|
KAYNAKLAR |
|
|
Ders Notu |
Bruneton, Jean (1999) Pharmacognosy, Phytochemistry, Medicinal Plants (2. Edition) Springer-Verlag |
|
Diğer Kaynaklar |
Evans, W.C., (2009) Trease and Evans Pharmacognosy, Saunders Elsevier (16th edition) |
Materyal Paylaşımı
|
MATERYAL PAYLAŞIMI |
|
|
Dökümanlar |
Farmakognozi teorik ve pratik ders notları fotokopisi (Prof. Dr. Hasan Kırmızıbekmez) |
|
Ödevler |
Farmakognozi alanında güncel konuların belirlenmesi sonrasında e-veritabanları ve ilgili kaynak kitapların paylaşımı |
|
Sınavlar |
|
Değerlendirme Sistemi
|
DEĞERLENDİRME SİSTEMİ |
||
|
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI |
SAYI |
KATKI YÜZDESİ |
|
Ara Sınav |
2 |
55 |
|
Kısa Sınav |
||
|
Ödev |
1 |
15 |
|
Uygulama |
1 |
30 |
|
Toplam |
|
100 |
|
Finalin Başarıya Oranı |
|
40 |
|
Yıl içinin Başarıya Oranı |
|
60 |
|
Toplam |
|
100 |
|
DERS KATEGORİSİ |
Zorunlu |
Dersin Program Çıktılarına Katkısı
|
DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI |
|||||||
|
No |
Program Öğrenme Çıktıları |
Katkı Düzeyi |
|||||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|||
|
1 |
Eczacılık alanında ulusal ve uluslararası güncel, kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir. |
x |
|||||
|
2 |
Mesleği ile ilgili problemleri tanımlar, verileri toplar, doğruluğu ve güvenilirliğini değerlendirir, kanıta dayalı çözüm önerileri geliştirir, sağlık mesleği mensupları ile paylaşır, diğer kişilere gerekli açıklamaları yapar. |
x |
|||||
|
3 |
Bilgiyi ve iletişim teknolojilerini kullanarak sağlık alanında görev yapanlar başta olmak üzere ilgili tüm meslek gruplarıyla ve toplumun her kesimi ile kültürel ve etik değerlere uygun olarak doğru ve etkili iletişim kurar. |
x |
|||||
|
4 |
Toplum sağlığını ilgilendiren konularda mesleki hukuk ve etik kuralları gözetir. |
x |
|||||
|
5 |
Kariyer farkındalığı yüksek, özgüvenli, ekip çalışmasına yatkın, lider ruhlu, girişimci, üretken ve mali kaynakları yönetebilen bir eczacı olarak görev yapar. |
x |
|||||
|
6 |
Farmasötik bakım prensibini merkeze alarak hasta odaklı yaklaşımıyla kolay ulaşılan bir sağlık danışmanı olarak görev yapar ve toplumun sürekli bilgilendirilmesinde etkin rol oynar. |
x |
|||||
|
7 |
Bilgilerini, çağın ve toplumun gereksinimleri doğrultusunda meslek içi eğitim ve etkinliklere katılarak geliştirir, çalışma arkadaşlarının mesleki gelişimlerinde rol alır ve yaşam boyu öğrenme ilkesini benimser. |
x |
|||||
|
8 |
İlaç, kozmetik ürün ve tıbbi cihazla ilgili çok-disiplinli/ disiplinlerarası araştırma ve geliştirme projeleri önerir, yönetir ve sonuçlarını paylaşır. |
x |
|||||
|
9 |
Sosyal sorumluluk projelerinde görev alarak bilgi ve becerilerini toplum yararına kullanır. |
x |
|||||
|
10 |
Alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanırken kalite yönetim sistemlerinin gereğini yerine getirir. |
x |
|||||
AKTS İş Yükü Tablosu
|
AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU |
|||
|
Etkinlik |
SAYISI |
Süresi |
Toplam |
|
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) |
16 |
4 |
64 |
|
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) |
16 |
1 |
16 |
|
Ara Sınav |
2 |
1 |
2 |
|
Laboratuvar (Sınav haftası dahildir: 16x toplam uygulama saati) |
16 |
4 |
64 |
|
Laboratuvar ders dışı calışma süresi |
16 |
1 |
16 |
|
Lab. Ara sınav |
1 |
1 |
1 |
|
Lab. Final |
1 |
1 |
1 |
|
Ödev |
1 |
5 |
5 |
|
Final |
1 |
2 |
2 |
|
Toplam İş Yükü |
|
|
171 |
|
Toplam İş Yükü / 25 (s) |
|
|
6.8 |
|
Dersin AKTS Kredisi |
|
|
7 |